Ηχητικός Σχεδιασμός

Εισαγωγή στην έννοια του ηχητικού σχεδιασμού κατά την καλλιτεχνική δημιουργία, ως προς τις τέχνες του ήχου και τις τέχνες που συνδυάζουν ήχο και εικόνα. Ιστορική αναδρομή στο ρόλο του ηχητικού σχεδιασμού απο την αρχαιότητα ως τις μέρες μας. Σύγχρονες τάσεις αισθητικής και εξέλιξη ηχητικών μέσων και διαδικασιών. Ήχος και θέατρο, κινηματογράφος, κινούμενα σχέδια, πολυμέσα. Βασικές διαδικασίες ηχογράφησης, ηχητικής μίξης κι επεξεργασίας μέσω προγραμμάτων η/υ. Εισαγωγή στις τεχνικές foley και δημιουργία ηχητικών δειγμάτων για την καλλιτεχνική επένδυση εικόνας.

Το μάθημα περιλαμβάνει ανάθεση εργασιών ηχητικής δημιουργίας και πρακτικής ηχητικής ενσωμάτωσης σε video/animation.

Στόχος του μαθήματος είναι η εισαγωγή στην έννοια του ηχητικού σχεδιασμού όπως αυτός αποτυπώνεται στην καλλιτεχνική δημιουργία, τόσο ως αμιγώς ηχητική διαδικασία, όσο και σε συνδυασμό με την εικόνα. Το θεωρητικό σκέλος του μαθήματος αφορά την ιστορία του ηχητικού σχεδιασμού σε συνάρτηση με τις ανάγκες των Τεχνών και την εξέλιξη της τεχνολογίας, τις εφαρμογές, τις μεθόδους και την αισθητική, ειδικά όπως αυτή διαμορφώνεται στη συγχρονη εποχή. Το πρακτικό σκέλος αφορά ηχητική δημιουργία, σε επίπεδο εργασιών και πρακτικών ασκήσεων, με στόχο την παραγωγή καλλιτεχνικού ηχητικού έργου, αυτόνομου και ως ηχητική επένδυση σε κινούμενη εικόνα (sound design). Μέσα από τις θεωρητικές και πρακτικές διαδικασίες του μαθηματος επιδιώκεται η εκμάθηση βασικών τεχνικών ηχητικής μίξης, επεξεργασίας και η καλλιτεχνική διαχείριση ηχητικών δειγμάτων για συγχρονισμό με την εικόνα. Παράλληλα, μέσα από την ομαδική συζητηση ως προς το οπτικο-ηχητικό περιεχόμενο, καλλιεργείται η αισθητική για την πληρέστερη καλλιτεχνική δόμηση, με βάση το εκάστοτε ζητούμενο ανά φοιτητή.

1η εβδομάδα: Εισαγωγή μαθήματος. Περιγραφή περιεχομένου, μαθησιακών στόχων. Επεξήγηση ορολογίας (ηχητικός σχεδιασμός / sound design), εφαρμογές και διαδικασίες: γενική περιγραφή. Γνωριμία με τους φοιτητές.

2η εβδομάδα: Ιστορική Αναδρομή (Α): Απο την αρχαιότητα ως σήμερα, τέχνη, αρχιτεκτονική, ηχητική σχεδίαση: ηχητικά φαινόμενα και αρχιτεκτονικές κατασκευές, αρχαία θέατρα (ακουστική και ηχητική επένδυση), μουσικά όργανα και ακουστικές ηχητικές συσκευές, μεσαίωνας: θεατρο και ζωντανή ηχητική επένδυση.

3η εβδομάδα: Ιστορική Αναδρομή (Β): Σύγχρονη εποχή: ηλεκτρισμός και νέα επιτεύγματα. Αποτύπωση ήχου και εικόνας, νέα είδη τέχνης, εξέλιξη του ηχητικού σχεδιασμού με βάση την πρόοδο των μέσων και των Τεχνών. Κατηγοριοποίηση μεθόδων και τεχνολογιών.

4η εβδομάδα: Ήχος και μουσική στη σύγχρονη εποχή. Ηχητικά μέσα καταγραφής, ηλεκτρονικά μουσικά όργανα.

Η νέα αισθητική του 20ου αιώνα: τάσεις και τρόποι μουσικής γραφής, μουσικά ρεύματα.

Ηχητικός σχεδιασμός και αποτύπωση της μουσικής δημιουργίας. Ακρόαση ηχητικών έργων.

5η εβδομάδα: Ηχητικός σχεδιασμός και Cartoons: τότε και σήμερα. Τεχνικές Foley, ηχητικές κατασκευές, ζωντανή ερμηνεία, overdubbing. Η τεχνολογική εξέλιξη και η σημερινή εποχή. Προβολή έργων και εργασιών.

6η εβδομάδα: Διαδικασίες ηχητικής επένδυσης εικόνας, κινηματογράφος, τηλεόραση, video games, πολυμέσα. Σύγκριση τεχνικών και καλλιτεχνικών στόχων. Fixed-interactive mediums.

7η εβδομάδα: Προγράμματα η/υ και τεχνικές επεξεργασίας (Α): γνωριμία με προγράμματα ηχητικής μίξης (sequencers). Δημιουργία ηχητικών δειγμάτων (sound effects και ηχητικές μικροδομές ως στοιχεία ηχητικής επένδυσης). Ηχογράφηση πρωτογενών ήχων, σε εσωτερικό και εξωτερικό χώρο (πρακτικά παραδείγματα).

Ανάθεση εργασίας προόδου: δημιουργία ηχητικού περιβάλλοντος/ηχοτοπίου με φυσικά κι επεξεργασμένα ηχητικά δείγματα.

8η εβδομάδα: Προγράμματα η/υ και τεχνικές επεξεργασίας (Β): ηχητική ενσωμάτωση σε video και animation. Θεωρία και παραδείγματα. Stereo και πολυκαναλικός ήχος.

Ανάθεση τελικής εργασίας: ηχητική επένδυση σε κινούμενα σχέδια, με χρήση ηχητικά επεξεργασμένων δειγμάτων.

 9η εβδομάδα: Ακρόαση εργασιών προόδου

10η εβδομάδα: Παρουσιάσεις φοιτητών (Α): Επίβλεψη εργασιών εξαμήνου, ανταλλαγή ιδεών, ελεύθερη συζήτηση.

Επαναληπτικές ασκήσεις, πρακτικές δράσεις (ηχογράφηση, επεξεργασία, μίξη)

11η εβδομάδα: Παρουσιάσεις φοιτητών (Β): Επίβλεψη εργασιών εξαμήνου, ανταλλαγή ιδεών, ελεύθερη συζήτηση.

Επαναληπτικές ασκήσεις, πρακτικές δράσεις (ηχογράφηση, επεξεργασία, μίξη)

12η εβδομάδα: Γενική επανάληψη ύλης.

13η εβδομάδα: Τελική παρουσίαση/προβολή έργων των φοιτητών σε μορφή καλλιτεχνικού δρώμενου.

Λώτης, Θ., Διαμαντόπουλος, Τ., 2015. Μουσική πληροφορική και μουσική με υπολογιστές. [ηλεκτρ. βιβλ.] Αθήνα:Σύνδεσμος Ελληνικών Ακαδημαϊκών Βιβλιοθηκών. Διαθέσιμο στο: http://hdl.handle.net/11419/4920

Κυριακουλάκος, Π., Καλαμπάκας, Ε. 2015. Ήχος και ηχητικός σχεδιασμός. [Κεφάλαιο Συγγράμματος]. Στο Κυριακουλάκος, Π., Καλαμπάκας, Ε. 2015. Η οπτικοακουστική κατασκευή. [ηλεκτρ. βιβλ.] Αθήνα:Σύνδεσμος Ελληνικών Ακαδημαϊκών Βιβλιοθηκών. κεφ 8. Διαθέσιμο στο: http://hdl.handle.net/11419/5716

Καρακάσης, Α., Γούσιος, Χ., Κεφάλας, Κ. 2015. Η ΣΥΝΘΕΣΗ ΤΟΥ ΗΧΟΥ. [Κεφάλαιο Συγγράμματος]. Στο Καρακάσης, Α., Γούσιος, Χ., Κεφάλας, Κ. 2015. Εφόδιο για νέους ντοκιμαντερίστες. [ηλεκτρ. βιβλ.] Αθήνα:Σύνδεσμος Ελληνικών Ακαδημαϊκών Βιβλιοθηκών. κεφ 6. Διαθέσιμο στο: http://hdl.handle.net/11419/3876

Το υλικό του μαθήματος αφορά θεωρητικές και πρακτικές ενότητες. Οι θεωρητικές ενότητες γίνονται μέσω πολυμεσικών παρουσιάσεων (power point presentations, οπτικοακουστικό υλικό στο διαδίκτυο) και διατίθενται μέσω της πλατφόρμας e-class. Οι πρακτικές ενότητες αφορούν επίδειξη ηχητικών τεχνικών μέσω λογισμικών και εργασιών ηχητικου σχεδιασμού. Οι εργασίες είναι ατομικές και επιβλέπονται κατά τη διάρκεια του εξαμήνου μέσω παρουσίασης στην τάξη και συζήτησης (peer-to-peer knowledge exchange).

Παροχή πολυμεσικού υλικού.
Υποστήριξη Μαθησιακής διαδικασίας μέσω της ηλεκτρονικής πλατφόρμας e-class.

Η εξέταση του μαθήματος γίνεται μέσω τελικής εργασίας (ηχητική δημιουργία σε ψηφιακό αρχείο), η οποία συνοδεύεται από υποστηρικτικό κείμενο περιγραφής της διαδικασίας. Η εργασία κρατείται για ένα έτος και οι φοιτητές έχουν το δικαίωμα να το συζητήσουν με τον καθηγητή σε περίπτωση που υπάρχει κάποια αμφιβολία ως προς την αξιολόγησή της. Παράλληλα συνεκτιμάται η ενεργή παρουσία του φοιτητή στο μάθημα μέσα από την πρακτική των εργασιών, και η πρόοδός του δημιουργικά κατά τη διάρκεια του εξαμήνου.