Θεωρία & Μεθοδολογία του Κινηματογράφου

Γενική επισκόπηση της εξέλιξης της θεωρητικής σκέψης γύρω από τον κινηματογράφο και εισαγωγή στις κινηματογραφικές σπουδές. Περιλαμβάνει τόσο τις κλασικές θεωρίες του φορμαλισμού και του ρεαλισμού όσο και τις νεώτερες προσεγγίσεις (θεωρία του δημιουργού, ψυχανάλυση, θεωρίες της πρόσληψης, φεμινισμός, νεοφορμαλισμός, Queer, κ.ά.). Συγχρόνως εστιάζει σε βασικά θεωρητικά και ερμηνευτικά εργαλεία των κινηματογραφικών σπουδών που αφορούν την κινηματογραφική αφήγηση, τη mise-en-scène, τη χρήση της κινηματογραφικής κάμερας, το μοντάζ, τον ήχο, την υποκριτική κ.ά. Βασικός  σκοπός του μαθήματος είναι η εξοικείωση με τα θεωρητικά και μεθοδολογικά εργαλεία που επιτρέπουν την καλύτερη κατανόηση και ανάλυση των κινηματογραφικών ταινιών, αλλά και την κατανόηση του κινηματογράφου γενικότερα ως τέχνης, μηχανισμού και βιομηχανίας.

• Εξοικείωση με τις σημαντικότερες σχολές σκέψης και το ευρύ φάσμα των προσεγγίσεων της κινηματογραφικής θεωρίας και των κινηματογραφικών σπουδών.
• Γνωριμία με βασικές έννοιες και κεντρικά επιχειρήματα της κινηματογραφικής θεωρίας και των κινηματογραφικών σπουδών.
• Εξοικείωση με σύγχρονες και κριτικές μεθοδολογίες της κινηματογραφικής θεωρίας και των κινηματογραφικών σπουδών και διαμόρφωση ερευνητικών ερωτημάτων για τη μελέτητου κινηματογράφου.
• Εφαρμογή διαφορετικών θεωριών και κριτικών μεθοδολογιών για την κατανόηση και ανάλυση των κινηματογραφικών ταινιών.
• Αποκωδικοποίηση των μεθόδων με τις οποίες διαφορετικά κινηματογραφικά και οπτικοακουστικά μέσα παράγουν αισθητικό αποτέλεσμα, οπτική αφήγηση και νόημα.
• Καλλιέργεια της κριτικής σκέψης, της αναλυτικής και της συνδυαστικής ικανότητας.
• Εξοικείωση με πρωτότυπο θεωρητικό λόγο.

1η Εβδομάδα 
Η γέννηση της κινηματογραφικής θεωρίας: Πρώιμες προσεγγίσεις.

2η Εβδομάδα 
Φορμαλισμός και η σημασία της κινηματογραφικής φόρμας.

3η Εβδομάδα 
Κινηματογράφος και αφήγηση.

4η Εβδομάδα 
Η mise-en-scène: Εξερευνώντας τον υλικό κόσμο μιας ταινίας.

5η Εβδομάδα
Η κινηματογραφική κάμερα ως αφηγηματικό και εκφραστικό εργαλείο.

6η Εβδομάδα 
Το μοντάζ: Συνδέοντας εικόνες, παράγοντας νοήματα.

7η Εβδομάδα 
Ο ήχος στον κινηματογράφο: Ακούγοντας τις ταινίες.

8η Εβδομάδα
Ηθοποιοί και κινηματογράφος: Μεθοδολογίες υποκριτικής, διανομή ρόλων και σταρ σύστεμ.

9η Εβδομάδα
Ρεαλισμός: Η μίμηση της ζωής και η αναπαράσταση του "πραγματικού". 

10η Εβδομάδα 
H θεωρία του δημιουργού

11η Εβδομάδα
Ψυχανάλυση και κινηματογράφος. Κινηματογραφικό κοινό και θεωρίες της πρόσληψης.

12η Εβδομάδα
Έμφυλες ταυτότητες στον κινηματογράφο Ι: Η φεμινιστική προσέγγιση.

13η Εβδομάδα 
Έμφυλες ταυτότητες στον κινηματογράφο ΙΙ: Ανδρισμοί και Queer.

Bordwell, David & Kristin Thompson (2004), Εισαγωγή στην Τέχνη του Κινηματογράφου,  Αθήνα:  Μορφωτικό Ίδρυμα Εθνικής Τραπέζης,

Corrigan, Timothy & Patricia White (2020), H εμπειρία του κινηματογράφου. Μια εισαγωγή, Αθήνα: Κλειδάριθμος.

Elsaesser, Thomas & Malte Hagener (2015), Film Theory: An Introduction Through the Senses, New York: Routledge.

Hayward, Susan (2017), Οι βασικές έννοιες του κινηματογράφου, Αθήνα: Πατάκης.

Hill, John & Gibson Pamela Church (επιμ.) (2009), Εισαγωγή στις κινηματογραφικές σπουδές: Κριτικές προσεγγίσεις, Αθήνα: Πατάκης.

Monaco, James (2019), Πώς διαβάζουμε μια ταινία: Οπτικοακουστική βιομηχανία, ΜΜΕ και επόμενη εποχή, Αθήνα: Gutenberg.

Μπαζέν, Αντρέ (1988), Τι είναι Κινηματογράφος; 1. Οντολογία και γλώσσα, Αθήνα: Αιγόκερως.

Μπαζέν, Αντρέ (1989), Τι είναι Κινηματογράφος; 2. Μια Αισθητική του Ρεαλισμού και του Νεορεαλισμού, Αθήνα: Αιγόκερως. 

Mulvey, Laura (2004), Οπτικές και άλλες απολαύσεις, Αθήνα: Παπαζήσης.

Stam, Robert (2006), Εισαγωγή στη θεωρία του κινηματογράφου, Αθήνα: Πατάκης.

Το μάθημα περιλαμβάνει διαλέξεις, προβολές, πρακτικές ασκήσεις ανάλυσης ταινιών, συζήτηση, έρευνα, μελέτη και γραπτή εργασία. Ενθαρρύνει την κριτική σκέψη και καλλιεργεί την αναλυτική και τη συνδυαστική ικανότητα.

Παροχή πολυμεσικού υλικού.
Υποστήριξη Μαθησιακής διαδικασίας μέσω της ηλεκτρονικής πλατφόρμας e-class.

Αξιολόγηση βάσει α) της συμμετοχής και της συνολικής παρουσίας στο μάθημα,  β) γραπτής εργασίας όπου εφαρμόζονται οι θεωρίες και οι μεθοδολογίες που έχουν διδαχθεί προκειμένου να αναλυθεί μια κινηματογραφική ταινία (παραδίδεται στο τέλος του εξαμήνου).