Εισαγωγή στη Φωτογραφία

Το μάθημα παρακολουθεί την εξελικτική πορεία του μέσου από την εποχή της εμφάνισής του έως τα μέσα του 20ου αιώνα. Στην διάρκεια αυτής της περιόδου εξετάζονται τα βασικά στάδια εξέλιξης τόσο της φωτογραφικής τεχνικής (νταγκεροτυπία, καλοτυπία, υγρή πλάκα κολλοδίου, στεγνή πλάκα ζελατίνας) όσο και των εικαστικών χαρακτηριστικών της φωτογραφικής εικόνας μέσα από το έργο συγκεκριμένων επαγγελματιών και ερασιτεχνών φωτογράφων (από τον Nadar και την Cameron στον Stieglitz και τον Cartier-Bresson ). Στο πλαίσιο της δεύτερης αυτής διάστασης εξετάζεται η αλληλεπίδραση της φωτογραφίας με την ζωγραφική (πικτοριαλισμός, ρεαλισμός 19ου αι., μοντέρνο κίνημα). Γίνεται επίσης αναφορά σε σημαντικές εφαρμοσμένες κατευθύνσεις της φωτογραφίας (ντοκιμαντέρ, φωτοειδησεογραφία) ως προς τα χαρακτηριστικά των εικαστικών τους ιδιαιτεροτήτων.

Η επαφή με τα πρώτα εκατό χρόνια της ιστορίας της φωτογραφίας συνδυάζεται με συνεχείς παράλληλες παραπομπές και συγκριτικές αναλύσεις με πεδία της γενικότερης ιστορίας της τέχνης. Το χρονικό διάστημα αναφοράς περιλαμβάνει το μεγαλύτερο μέρος του 19^ου αλλά και σημαντικό μέρος του 20^ου αιώνα, με αποτέλεσμα την επαφή με τις σημαντικότερες εξελίξεις των εικαστικών τεχνών του άμεσου παρελθόντος που αφορούν στον σύγχρονο κόσμο μας - από τον ρομαντισμό στον ρεαλισμό, αλλά και από την ιμπρεσιονιστική αποδόμηση της φόρμας στο καθεαυτού μοντέρνο κίνημα. Οι πιο πάνω αναφορές εισάγουν σε ένα νέο πεδίο γνώσεων, σχεδόν ολοκληρωτικά απούσες από το πρόγραμμα ύλης του γενικού ελληνικού λύκειου οποιασδήποτε κατεύθυνσης, αν και απαραίτητες για μια δόκιμη επαφή με τον εικαστικό χώρο. Την ίδια στιγμή, κατά τις παρουσιάσεις πολλών από τα πιο πάνω ζητήματα ενθαρρύνεται η κατά το δυνατόν ενεργότερη συμμετοχή των συμμετεχόντων σε ομαδικές συζητήσεις, με στόχο την εξέλιξη της κριτικής σκέψης τους. Απώτερος –και σημαντικότερος– στόχος του μαθήματος είναι μια πρώτη ανάδειξη της ιδιαίτετης εικαστικής διάστασης που χαρακτηρίζει την φωτογραφία.

1η Εβδομάδα:  Γενική εισαγωγή στο περιεχόμενο και τους στόχους του μαθήματος
2η Εβδομάδα:  Εισαγωγή στο φαινόμενο της φωτογραφίας και τους λόγους που οδηγούν στην ανακάλυψή της
3η Εβδομάδα:  Αναφορά στους πρώτους εφευρέτες του μέσου. Νταγκεροτυπία και καλοτυπία
4η Εβδομάδα:  Υγρή πλάκα κολλοδίου και εμπορικές της εφαρμογές. Φωτογραφία και καταγραφή (O'Sullivan, Jackson, Marville). Προσωπογραφία, το έργο των Nadar και Carjat
5η Εβδομάδα:  Φωτογραφία και ζωγραφικός ρεαλισμός του 19ου αι. Φωτογραφικός πικτοριαλισμός της ίδιας περιόδου. Αναφορές και συγκρίσεις
6η Εβδομάδα: Muybridge και η εξέλιξη της φωτογραφικής τεχνικής και οπτικής. Πλάκα βρομιούχου αργύρου.  Kodak, έλευση της μαζικής φωτογραφίας για ανειδίκευτους χρήστες και σημασία της για την εξέλιξη του μέσου.                                                    7η Εβδομάδα:  Εικαστική σημασία του έργου του Emerson. Εισαγωγή στο έργο του Stieglitz 
8η Εβδομάδα:  ΗΠΑ, Straight Photography. Atget, Patzsch και ευρωπαϊκές αναφορές. 
9η Εβδομάδα:  Φωτογραφία δρόμου στην Ευρώπη. Degas, το 'ζωγραφικό στιγμιότυπο'
10η Εβδομάδα: Μοντέρνο κίνημα στην εικαστική τέχνη και φωτογραφικές του εκφάνσεις 
11η Εβδομάδα: Έλευση του φωτογραφικού κοινωνικού ντοκιμαντέρ. ΗΠΑ: Riis και Hine, ο κύκλος της FSA 
12η Εβδομάδα: Γένεση του εικονογραφημένου περιοδικού νέων και έλευση της φωτοειδησεογραφίας στην μεσοπολεμική Ευρώπη και τις ΗΠΑ
13η Εβδομάδα: Επανεξέταση σημαντικών ζητημάτων σχετικά με τις πιο πάνω αναφορές 

Newhall, Beaumont (2002). The History of Photography. New York: MOMA

Jeffrey, Ian (2006). Photography–A Concise History. London: Thames & Hudson

Ζήβας, Αντώνης (2016). Οδηγός Ανάγνωσης της Ιστορίας της Φωτογραφίας - ο Πρώτος Αιώνας. Αθήνα: Σμίλη

Warner Marien, Mary (2002). Photography – A Cultural History. London: Lawrence King

Guadagnini, Walter (επιμέλεια, 2010). Photography–The Origins 1839-1890. Milano: Skira

Guadagnini, Walter (επιμέλεια, 2012). Photography–A New Vision of the World 1891-1940. Mi: Skira

Guadagnini, Walter (επιμέλεια, 2013). Photography–From the Press to the Muserum 1941-1980.   Milano: Skira

Guadagnini, Walter (επιμέλεια, 2014). Photography–The Contemporary Era 1981-2013. Milano: Skira

Wells, Liz (επιμέλεια, 2009). Photography–A Critical Introduction. Νέα Υόρκη: Routledge

Ξανθάκης, Άλκης (2001). Ιστορία της Ελληνικής φωτογραφίας. Αθήνα: Καστανιώτης

Διαλέξεις με παράλληλη προβολή οπτικού ή/και οπτικοακουστικού υλικού. Συζήτηση

Παροχή πολυμεσικού υλικού.
Υποστήριξη Μαθησιακής διαδικασίας μέσω της ηλεκτρονικής πλατφόρμας e-class.

Γραπτή ή προφορική θεωρητική εξέταση