Επιστημονική Μεθοδολογία

Η επιστημονική μεθοδολογία αναφέρεται στην εκπαίδευση των φοιτητών στη συγγραφή εκτενών δοκιμίων βασισμένων σε τεκμηριωμένη έρευνα. Το μάθημα εστιάζει επίσης, στον πληροφοριακό γραμματισμό, ενώ ειδικότερα εστιάζει α) στις δεξιότητες αναφορικά με την αποτελεσματική πρόσβαση, αναζήτηση, ανάκτηση, αξιολόγηση και χρήση της πληροφορίας και β) στις δεξιότητες της ανάλυσης επιστημονικών κειμένων σε ακροατήριο, κριτικής ανάγνωσης και σκέψης και συγγραφής για επαγγελματικούς και ακαδημαϊκούς σκοπούς.

Οι φοιτητές θα μελετήσουν τις διαθέσιμες πηγές και ερευνητικές μεθόδους, μέσω των οποίων θα κατανοήσουν και θα μάθουν: α. να χρησιμοποιούν τις πηγές της βιβλιοθήκης και τις διαδικτυακές πηγές, β. να αξιολογούν, να ανακτούν και να αξιοποιούν τις πληροφορίες, γ. να συνθέτουν γραπτά κείμενα επιστημονικού λόγου δ. να αναπτύσσουν μια επιχειρηματολογία και ε. να χρησιμοποιούν ορθώς τα πρότυπα σύνταξης αναφορών.

Μετά την παρακολούθηση του μαθήματος οι φοιτητές θα μπορούν:

1. Να διαμορφώνουν σύνθετες στρατηγικές αναζήτησης για την εύρεση πληροφοριών σχετικά με ένα συγκεκριμένο θέμα
2. Να χρησιμοποιούν διάφορες και διαφορετικές μορφές και υλικούς φορείς αποθήκευσης της μουσικής και οπτικοακουστικής πληροφορίας
3. Να εκτελούν σύνθετες αναζητήσεις σε βιβλιογραφικές και μετα-βιβλιογραφικές βάσεις δεδομένων
4. Να εφαρμόζουν σύνθετες δεξιότητες αναφορικά με τη διαμόρφωση ενός ερευνητικού ζητήματος, τη δομή και την οργάνωση μιας επιστημονικής εργασίας, την αξιολόγηση των πηγών τους και την απόδειξη και την τεκμηρίωση των θέσεών τους
5. Να εφαρμόζουν δεξιότητες σύνθεσης επιστημονικής εργασίας
6. Να αξιοποιούν τις δυνατότητες των εργαλείων διαχείρισης και οργάνωσης αναφορών
7. Να αποκτούν πρόσβαση σε πηγές άλλων ιδρυμάτων και επιστημονικών φορέων
8. Να βρίσκουν επιστημονικές πηγές σχετικές με τις τέχνες του ήχου και της εικόνας στον παγκόσμιο ιστό
9. Να αξιοποιούν τη σχολιασμένη βιβλιογραφία στην έρευνα
10. Να αξιολογούν τις πληροφοριακές πηγές με βάση την ακρίβεια, την αντικειμενικότητα, τον σκοπό, την επικαιρότητα, τη συνάφεια κ.λπ.
11. Να κατανοούν και να αναγνωρίζουν τη σημασία των πρωτογενών πηγών στην έρευνα
12. Να κατανοούν έννοιες και όρους που σχετίζονται με την πρόσβαση, τη διανοητική ιδιοκτησία, την ακαδημαϊκή δεοντολογία, τη λογοκλοπή κ.λ.π.
13. Να συντάσσουν βιβλιογραφικές αναφορές χρησιμοποιώντας κάποια από τα γνωστά πρότυπα σύνταξης αναφορών, π.χ., APA, MLA, Chicago, Harvard, κ.λπ.

1η εβδομάδα: Εισαγωγή στις βασικές έννοιες της ακαδημαϊκής έρευνας και συγγραφής. 

2η εβδομάδα: Εργαλεία και πηγές που συνδέονται με την ακαδημαϊκή έρευνα και συγγραφή με έμφαση στις τέχνες

1. Εισαγωγή στις πηγές και τις βάσεις δεδομένων της Βιβλιοθήκης του Ι.Π. 
2. Εισαγωγή στα είδη πηγών: πρωτογενείς, δευτερογενείς, τριτογενείς
3. Τύποι περιεχομένου, τύποι μέσων μετάδοσης, τύποι φορέων αποθήκευσης
4. Παραδείγματα
5. Ασκήσεις στην τάξη
6. Ανάθεση 1ης εργασίας

3η εβδομάδα: Πρόσβαση, αναζήτηση, ανάκτηση κ.λπ.

1. Πρόσβαση, αναζήτηση και ανάκτηση πηγών και πόρων
2. Τεχνική ανάγνωση πηγών και πόρων
3. Παραδείγματα
4. Ασκήσεις στην τάξη
5. Συζήτηση εργασίας

4η εβδομάδα: Ειδικά ζητήματα επιστημονικής εργασίας

1. Εισαγωγή στα είδη έρευνας/επιστημονικών εργασιών
2. Συστήματα σύνταξης αναφορών/παραπομπών
3. Παραδείγματα
4. Ασκήσεις στην τάξη

5η εβδομάδα: Επιστημονικές/μη επιστημονικές πηγές. Συστήματα σύνταξης αναφορών/παραπομπών

1. Eπιστημονικά/μη επιστημονικά/εμπορικά περιοδικά. Κριτήρια και λοιπές διεργασίες αναγνώρισης και ταύτισης. 
2. Ανατομία επιστημονικών/ακαδημαϊκών και μη επιστημονικών/ακαδημαϊκών άρθρων
3. Αξιολόγηση περιεχομένου
4. Συστήματα σύνταξης αναφορών/παραπομπών
5. Παραδείγματα
6. Ασκήσεις στην τάξη
7. Ανάθεση 2ης εργασίας

6η εβδομάδα: Διαμόρφωση ερευνητικού ζητήματος. Συστήματα σύνταξης αναφορών/παραπομπών

1. Βήματα έρευνας
2. Σύνθεση ερευνητικού ζητήματος 
3. Ορισμός όρων και εννοιών
4. Ανάπτυξη επιχειρηματολογίας
5. Απόδειξη/Τεκμηρίωση
6. Συστήματα σύνταξης αναφορών/παραπομπών
7. Παραδείγματα
8. Ασκήσεις στην τάξη
9. Συζήτηση εργασίας

7η εβδομάδα: Δεξιότητες αξιολόγησης

1. Αξιολόγηση πηγών
2. Αξιολόγηση αποτελεσμάτων
3. Αξιολόγηση περιεχομένου
4. Αναγνώριση των πηγών
5. Συστήματα σύνταξης αναφορών/παραπομπών
6. Παραδείγματα
7. Ασκήσεις στην τάξη

8η εβδομάδα: Κριτική ανάγνωση  και παραγωγή νέας γνώσης

1. Κριτική ανάγνωση επιστημονικών άρθρων 
2. Παραγωγή νέας γνώσης
3. Συστήματα σύνταξης αναφορών/παραπομπών
4. Παραδείγματα
5. Ανάθεση 3ης εργασίας

9η εβδομάδα: Καλλιτεχνική έρευνα 

1. Είδη καλλιτεχνικής έρευνας
2. Συστήματα σύνταξης αναφορών/παραπομπών
3. Παραδείγματα
4. Ασκήσεις στην τάξη
5. Συζήτηση εργασίας

10η εβδομάδα: Είδη δοκιμίων και ακαδημαϊκή γραφή/συγγραφή

1. Σχολιασμένη βιβλιογραφία
2. Δοκίμιο αιτίας-αποτελέσματος ή επίδρασης (cause and effect)
3. Δοκίμιο σύγκρισης ή συγκριτικό δοκίμιο
4. Συγκριτική βιβλιογραφική επισκόπηση
5. Συστήματα σύνταξης αναφορών/παραπομπών
6. Παραδείγματα
7. Ασκήσεις στην τάξη

11η εβδομάδα: Τύποι πληροφοριακής διαταραχής ή/και πληροφορύπανσης

1. Τύποι πληροφορύπανσης και κατασκευασμένου/ψευδούς περιεχομένου
2. Συστήματα σύνταξης αναφορών/παραπομπών
3. Παραδείγματα
4. Ασκήσεις στην τάξη
5. Ανάθεση 4ης εργασίας

12η εβδομάδα: Ηθική στην ακαδημαϊκή έρευνα και συγγραφή και τεχνολογίες της πληροφορίας

1. Κώδικες ακαδημαϊκής δεοντολογίας και ορθής/καλής πρακτικής
2. Σχετικές τεχνολογίες της πληροφορίας
3. Λογοκλοπή και λοιποί τύποι αντιδεοντολογικών ή/και μη ορθών πρακτικών στην έρευνα και τη συγγραφή
4. Παραδείγματα
5. Ασκήσεις στην τάξη
6. Παρουσίαση εργασίας

13η εβδομάδα: Ανακεφαλαίωση

• Adler, E.S. and Clark, R., 2018. Κοινωνική έρευνα: μια ξενάγηση στις μεθόδους και τις τεχνικές. 5^η έκδ. Μετάφραση από: Αριστείδης Χράπαλος. Θεσσαλονίκη: Εκδόσεις Τζιόλα.

• Lubart, T., 2018. The creative process: perspectives from multiple domains. [e-book] Pulgrave Macmillan. Διαθέσιμο από:<https://doi.org/10.1057/978-1-137-50563-7>

• Pruzan, P., 2016. Research methodology: the aims, practices and ethics of science. [e-book] Switzerland: Springer. 10.1007/978-3-319-27167-5

• Umberto E., 2001. Πώς γίνεται μια διπλωματική εργασία. Αθήνα: Νήσος.

• Πολίτης, Α., 1998. Υποσημειώσεις και Παραπομπές. Ηράκλειο: Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης.

• Θρασύβουλος Μ., 1998. Δομή και Γραφή της Επιστημονικής Εργασίας. Αθήνα: Ελληνικά Γράμματα, 1998.

• Λιαργκόβας, Π., Δερμάτης, Ζ. και Κομνηνός, Δ., 2019. Μεθοδολογία της έρευνας και συγγραφή επιστημονικών εργασιών. Θεσσαλονίκη: Εκδόσεις Τζιόλα

Διάρκεια μαθήματος: 3 ώρες

• Διάλεξη
• Powerpoint παρουσιάσεις
• Ανάρτηση διαλέξεων
• Ανάρτηση ασκήσεων
• Ανάρτηση συνδέσμων και βιβλιογραφίας για περαιτέρω μελέτη
• Ανάρτηση εξεταστικής ύλης
• Εξάσκηση κατ’ οίκον
• Ανάθεση εργασιών
• Συζήτηση

1. Υποστήριξη της μαθησιακής διδασκαλίας μέσω της ηλεκτρονικής υπηρεσίας Opencourses (https://opencourses.ionio.gr.)

2. Χρήση δικτύου και Η/Υ για την εκτέλεση των ασκήσεων.

H αξιολόγηση ανά φοιτητή περιλαμβάνει τα παρακάτω:

1. 1. Υποχρεωτικές εργασίες
   2. Τελικές εξετάσεις

Τελικός βαθμός = 60% εξετάσεις + 40% εργασίες