Η Γενική Συνέλευση του Τμήματος Τεχνών Ήχου και Εικόνας με ομόφωνη απόφασή της κατά τη συνεδρίαση της 17ης Μαρτίου 2023 (11η Έκτακτη Συνεδρίαση) ενέκρινε το παρακάτω κείμενο αναλυτικών απαντήσεων στην από 9-3-2023 επιστολή αιτημάτων μελών της φοιτητικής κοινότητας του Τμήματος που εστάλη ηλεκτρονικά στη Γραμματεία.
[με έντονους χαρακτήρες τα αιτήματα και ακολουθούν οι απαντήσεις]
To διδακτικό και διοικητικό προσωπικό του Τμήματος Τεχνών Ήχου και Εικόνας του Ιονίου Πανεπιστημίου τάσσεται ανενδοίαστα υπέρ του ανοιχτού διαλόγου με το σύνολο του φοιτητικού σώματος με στόχο την κατανόηση και έγκαιρη αποσαφήνιση και αντιμετώπιση των αποριών και ανησυχιών του. Ως έμπρακτη κίνηση προς αυτή την κατεύθυνση, το Τμήμα απαντά δημόσια στα παρακάτω ερωτήματα που τέθηκαν από μέλη της φοιτητικής κοινότητας σχετικά με ζητήματα που εύλογα τα απασχολούν. Παράλληλα, το Τμήμα θα στηρίξει με κάθε δυνατό τρόπο την ενημέρωση, οργάνωση και συμμετοχή όλων των φοιτητών και φοιτητριών ως προς το θεσμικό πλαίσιο επικοινωνίας και τις βάσει νόμου προβλεπόμενες διαδικασίες (εκλογή αντιπροσώπων στη Συνέλευση του Τμήματος, σύσταση Φοιτητικού Συμβουλίου), ώστε ο διάλογος αυτός να είναι επίκαιρος και γόνιμος.
Ξεκάθαρη και δημόσια θέση πάνω στο ζήτημα της παιδαγωγικής επάρκειας των φοιτητών
Το Ειδικό Πρόγραμμα Σπουδών Πιστοποίησης Παιδαγωγικής και Διδακτικής Επάρκειας του Τμήματος Τεχνών Ήχου και Εικόνας του Ιονίου Πανεπιστημίου (ΠΠΕΤΤΗΧΕ) έχει επίσημα ενημερώσει το φοιτητικό σώμα του Τμήματος για την παρακολούθηση των μαθημάτων της Παιδαγωγικής και Διδακτικής Επάρκειας και τις αλλαγές στις λειτουργικές διαδικασίες βάσει του νέου νόμου πλαισίου 4957/2022 για τα ΑΕΙ με τρεις (3) διαφορετικούς τρόπους:
1. ανακοινώσεις προς το σύνολο της φοιτητικής κοινότητας μέσω email στην αρχή του χειμερινού και εαρινού εξαμήνου αντίστοιχα
2. ανακοινώσεις σε όλα τα μαθήματα του ΠΠΕΤΤΗΧΕ μέσω opencourses
3. ανακοινώσεις κατά τη διάρκεια των μαθημάτων, όπου και έγινε εκτεταμένη συζήτηση για αποσαφήνιση τυχόν αποριών
Επιπλέον, οι διδάσκουσες και διδάσκοντες του Προγράμματος, έθεσαν επανειλημμένως τους εαυτούς τους στη διάθεση όλης της φοιτητικής κοινότητας για περαιτέρω ερωτήσεις μέσω προσωπικής επικοινωνίας. Με σεβασμό και αμείωτο ενδιαφέρον για τις ανησυχίες/απορίες παραμένουν κατόπιν συνεννόησης στη διάθεση του κάθε φοιτητή για περαιτέρω διευκρινίσεις.
Ξεκάθαρη και δημόσια θέση πάνω στη μη τήρηση της σύμβασης της σίτισης, όπως και έχει σημειωθεί από έρευνα των φοιτητικών συλλόγων και έχει υπογραφεί από 600 φοιτητές, καθηγητές και διδακτικό προσωπικό
Το Τμήμα Τεχνών Ήχου και Εικόνας δεν είναι σε καμία περίπτωση ο αρμόδιος φορέας για τη ρύθμιση θεμάτων σχετικών με τη σίτιση. Εντούτοις, αφουγκραζόμενο τους εύλογους προβληματισμούς των φοιτητών και φοιτητριών του και συντασσόμενο ξεκάθαρα υπέρ της ικανοποίησης όσων αιτημάτων τους κριθούν δίκαια, βρίσκεται σε στενή επικοινωνία με την αρμόδια για το ζήτημα Διεύθυνση Σπουδών και Φοιτητικής Μέριμνας, από την οποία έχει ζητήσει ενημέρωση για τους συνεχείς ελέγχους που πραγματοποιούνται. Οι διδάσκοντες και διδάσκουσες του Τμήματος, καθώς και το διοικητικό προσωπικό, έχουν αποδείξει έμπρακτα το ενδιαφέρον τους για τα παράπονα των φοιτητών και φοιτητριών για το συγκεκριμένο θέμα και θα συνεχίσουν να καταβάλουν κάθε προσπάθεια στο μέτρο που μπορούν για την επίλυσή του.
Άμεση συντήρηση όλων των κτηρίων και του υλικοτεχνικού εξοπλισμού
Το ζήτημα των κτηριακών εγκαταστάσεων του Τμήματος και της κατάστασης αυτών είναι πάντα επίκαιρο καθώς από την ίδρυση του μέχρι και σήμερα το Τμήμα δεν έχει αποκτήσει ακόμα τη στέγη που όλα τα μέλη του θα ήθελαν. Αποτελεί πάγια θέση και τακτική η συνεχής βελτίωση της κατάστασης, ενδεικτικό της βελτίωσης αυτής αποτελεί η απόκτηση του κτηρίου Γκούσης όπου προσέφερε έναν ικανοποιητικό αριθμό αιθουσών, εργαστηρίων και γραφείων που υπηρετούν την αποστολή του Τμήματος. Το Τμήμα βρίσκεται σε έναν προνομιακό χώρο, στο κέντρο της πόλης της Κέρκυρας και στεγάζεται σε ιστορικά κτήρια. Λόγω της παλαιότητας αυτών των κτηρίων και σε συνδυασμό με τις ιδιαίτερες καιρικές και κλιματολογικές συνθήκες που επικρατούν στην Κέρκυρα είναι αναμενόμενο σε κάποιες περιπτώσεις να εμφανίζονται προβλήματα για τα οποία η διοίκηση του Τμήματος και του Πανεπιστημίου δείχνουν άμεσο ενδιαφέρον και καταβάλλουν προσπάθειες για την επίλυσή τους. Τα πρόσφατα προβλήματα που παρουσιάστηκαν (π.χ. Αίθουσα 011 και Στούντιο Ήχου) έχουν γίνει αντιληπτά και έχουν ήδη γίνει οι προσπάθειες για την επίλυσή τους, σε επικοινωνία με την Τεχνική Υπηρεσία.
Σε ό,τι αφορά τα ζητήματα υλικοτεχνικού εξοπλισμού είναι γνωστά τα προβλήματα χρηματοδότησης στην Τριτοβάθμια εκπαίδευση και ο αντίκτυπος τους στην προμήθεια του απαιτούμενου εξοπλισμού. Παρά τις δυσκολίες αυτές, το Τμήμα αναζητά όλες τις δυνατότητες για αναβάθμιση του εξοπλισμού. Χαρακτηριστικά αναφέρεται η προσπάθεια του διδακτικού προσωπικού του Τμήματος να προσελκύσει χρηματοδότηση μέσω του έργου «Κόμβος Εργαστηρίων Τέχνης» (HAL: Hub of Arts Laboratory) όπου στόχος είναι η διεξαγωγή έρευνας στα καλλιτεχνικά αντικείμενα που θεραπεύει το Τμήμα ενώ για την επίτευξη του στόχου αυτού έχει προϋπολογιστεί η προμήθεια σχετικού εξοπλισμού ικανού να εκσυγχρονίσει πολλά από τα εργαστήρια του Τμήματος και ο οποίος αναμένεται να παραδοθεί εντός του έτους. Σε ό,τι αφορά τη συντήρηση του υφιστάμενου εξοπλισμού, όπου σε ορισμένες περιπτώσεις τα σημάδια γήρανσης του είναι ορατά, οι απαιτούμενες ενέργειες από το Ειδικό Τεχνικό Εργαστηριακό Προσωπικό του Τμήματος είναι άμεσες και μπορούν να χαρακτηριστούν ως ιδιαίτερα αποτελεσματικές και στοχευμένες ενώ η αντικατάσταση των συγκεκριμένων ειδών έχει ήδη τεθεί ως προτεραιότητα. Για τα ζητήματα αυτά προτείνεται να συσταθεί αρμόδια επιτροπή ή το έργο αυτό να ανατεθεί στην επιτροπή υποδομών.
Άμεση και δημόσια θέση του Πανεπιστημίου πάνω στη χρήση του ουδέτερου ως προς το φύλο, λόγου
Το Τμήμα Τεχνών Ήχου και Εικόνας του Ιονίου Πανεπιστημίου θέτει ως εξέχουσα προτεραιότητα την ελευθερία έκφρασης, την ελευθερία ανάπτυξης της προσωπικότητας και την ελευθερία αυτοδιάθεσης, έκφανση των οποίων αποτελεί και ο αυτοπροσδιορισμός ως προς το φύλο και η εκφορά λόγου σε αυτό. Ως εκ τούτου υποστηρίζει, προάγει και σέβεται πλήρως την ελευθερία ανάπτυξης προσωπικότητας, η οποία αποτελεί ταυτόχρονα και δικαίωμα του κάθε ανθρώπου με βασική έκφραση την αυτοδιάθεση. Η αυτοδιάθεση αποτελεί ελευθερία και δικαίωμα κάθε ατόμου να διαμορφώνει ο ίδιος αυτόβουλα τη ζωή του. Σε αυτό το πλαίσιο, διδάσκουσες και διδάσκοντες του Τμήματος έχουν ενεργή παρουσία στην Επιτροπή Ισότητας των Φύλων (ΕΙΦ), φορέα που έχει συσταθεί από το Ιόνιο Πανεπιστήμιο για την ενδελεχή μελέτη, ενημέρωση και επιμόρφωση σχετικά με θέματα φύλου, την προάσπιση του δικαιώματος αυτοδιάθεσης, την προώθηση της ισότητας και την καταπολέμηση του σεξισμού.
Οι ως άνω ελευθερίες είναι συνταγματικά κατοχυρωμένες στο άρθρο 5 παρ. 1 Σ. σύμφωνα με το οποίο: («άρθρο 5: Ελεύθερη ανάπτυξη της προσωπικότητας, προσωπική ελευθερία)
1. Kαθένας έχει δικαίωμα να αναπτύσσει ελεύθερα την προσωπικότητά του και να συμμετέχει στην κοινωνική, οικονομική και πολιτική ζωή της Xώρας, εφόσον δεν προσβάλλει τα δικαιώματα των άλλων και δεν παραβιάζει το Σύνταγμα ή τα χρηστά ήθη».
Σύμφωνα με αυτό παρέχεται σε κάθε άτομο το συνταγματικά κατοχυρωμένο δικαίωμα της ανάπτυξης της προσωπικότητας, όπως αυτή συντίθεται από τη σωματική, ψυχική, πνευματική, ηθική και κοινωνική υπόσταση.
Η ως άνω συνταγματική επιταγή εκφράζεται προσφάτως και στον Νόμο 4491/2017 Νομική Αναγνώριση Ταυτότητας Φύλου, ο οποίος εναρμονίζεται πλήρως με το συνταγματικό δικαίωμα της προσωπικής ανάπτυξης Και ελευθερίας. Συγκεκριμένα στο άρθρο 1 ορίζεται ότι:
Άρθρο 1: Δικαιώματα του προσώπου με βάση την ταυτότητα και τα χαρακτηριστικά φύλου
1.Το πρόσωπο έχει δικαίωμα στην αναγνώριση της ταυτότητας φύλου του ως στοιχείου της προσωπικότητάς του.
2.Το πρόσωπο έχει δικαίωμα στο σεβασμό της προσωπικότητάς του με βάση τα χαρακτηριστικά φύλου του.
Και πρόσθετα στο άρθρο 2 παρ. 1 ορίζεται ότι:
Άρθρο 2: Ορισμοί
1.Ως ταυτότητα φύλου νοείται ο εσωτερικός και προσωπικός τρόπος με τον οποίο το ίδιο το πρόσωπο βιώνει το φύλο του, ανεξάρτητα από το φύλο που καταχωρίστηκε κατά τη γέννησή του με βάση τα βιολογικά του χαρακτηριστικά. Η ταυτότητα φύλου περιλαμβάνει την προσωπική αίσθηση του σώματος, καθώς και την κοινωνική και εξωτερική έκφραση του φύλου, τα οποία αντιστοιχούν στη βούληση του προσώπου. Η προσωπική αίσθηση του σώματος μπορεί να συνδέεται και με αλλαγές που οφείλονται σε ιατρική αγωγή ή άλλες ιατρικές επεμβάσεις που επιλέχθηκαν ελεύθερα.
Σε συμφωνία με τα παραπάνω και με απόλυτο σεβασμό στο δικαίωμα αυτοδιάθεσης και αυτοπροσδιορισμού του κάθε ατόμου, το διδακτικό και διοικητικό προσωπικό του Τμήματος υποστηρίζει ανεπιφύλακτα και ρητά το δικαίωμα όλων να αυτοπροσδιορίζονται και να αναπτύσσουν την προσωπικότητά τους ελεύθερα και αυτόβουλα όπως επιθυμούν.
Παράλληλα, και με σεβασμό προς την ίδια αρχή αυτοδιάθεσης του συνόλου των μελών της πανεπιστημιακής κοινότητας (φοιτητικού, διδακτικού, διοικητικού σώματος), το Τμήμα δεν μπορεί να υιοθετήσει καθολικά και αποκλειστικά το ουδέτερο γένος ως προς το φύλο λόγο, διότι κάτι τέτοιο θα προσέκρουε στο ίδιο συνταγματικό άρθρο, καταστρατηγώντας και παραβιάζοντας το δικαίωμα που απορρέει από αυτό για μερίδα φοιτητών ή/και φοιτητριών, οι οποίοι/ες στο πλαίσιο της δικής τους αυτοδιάθεσης και αυτοπροσδιορισμού κατά την ανάπτυξη της δικής τους προσωπικότητας επιλέγουν τη χρήση του αρσενικού ή θηλυκού γένους αντίστοιχα. Διότι, όπως ρητά ορίζεται στο συνταγματικό δικαίωμα του άρθρου 5 παρ. 1 «Καθένας έχει δικαίωμα [...] εφόσον δεν προσβάλλει τα δικαιώματα άλλων».
Οι διδάσκουσες και διδάσκοντες του Τμήματος εργάζονται εντατικά για την εύρεση καθολικά αποδεκτής λύσης για ένα ζήτημα, το οποίο απασχολεί την ακαδημαϊκή και όχι μόνο κοινότητα, τόσο σε πανελλαδικό όσο και σε πανευρωπαϊκό επίπεδο, και δεσμεύονται να συνεργαστούν με την Επιτροπή Ισότητας των Φύλων του Ιονίου Πανεπιστημίου για να διαμορφώσει μια αρμόζουσα πρόταση.
Στήριξη και ανοιχτό κάλεσμα από το Πανεπιστήμιο στις δράσεις εθελοντικής αιμοδοσίας
Το Τμήμα και το Πανεπιστήμιο στηρίζουν τις δράσεις εθελοντικής αιμοδοσίας και διοργανώνουν αντίστοιχες δράσεις σε τακτά χρονικά διαστήματα. Στο πλαίσιο της κοινωνικής ευθύνης της ακαδημαϊκής κοινότητας και της συμπαράστασης και αλληλεγγύης όταν παρίσταται ανάγκη, το Τμήμα και το Πανεπιστήμιο στηρίζουν τις σχετικές πρωτοβουλίες που οργανώνονται από συλλόγους εντός και εκτός του Πανεπιστημίου.
Την παροχή δωρεάν σίτισης, στέγασης και δωρεάν συγγραμμάτων σε όλους τους φοιτητές
Στο μέτρο του εφικτού και σύμφωνα με την κείμενη νομοθεσία το ΙΠ μεριμνά για τις συνθήκες φοίτησης, σίτισης και στέγασης δείχνοντας ιδιαίτερη φροντίδα για τις κοινωνικά ασθενέστερες ομάδες. Τα παραπάνω αιτήματα αντιμετωπίζουν σημαντικές δυσκολίες λόγω των δημοσιονομικών συνθηκών όχι μόνο εντός του Ιονίου Πανεπιστημίου αλλά και γενικότερα σε εθνικό επίπεδο. Σύμφωνα με τα στοιχεία του Ιονίου Πανεπιστημίου το ποσοστό των φοιτητών/τριων που αποκλείονται βάσει εισοδηματικών κριτηρίων από τη δωρεάν σίτιση είναι 2.2% ενώ και η επέκταση του αριθμού των κλινών και των σιτιζόμενων μελών της φοιτητικής κοινότητας βρίσκεται ψηλά στις προτεραιότητες του Πανεπιστημίου και προβλέπεται βελτίωση μέσα στην επόμενη τριετία (αύξηση κατά 11,5%). Στα παραπάνω συμπληρώνεται πως τα μέλη ΔΕΠ του Τμήματος συμμερίζονται το εύλογο αίτημα για δωρεάν σίτιση όλων των φοιτητών. Ωστόσο, το Τμήμα δεν καθορίζει τον αριθμό των ατόμων που θα στεγαστούν/σιτιστούν και τα κριτήρια επιλογής υπαγορεύονται από τους αντίστοιχους κανονισμούς (ΦΕΚ 2296/15-6-2020, Φ5/68535/Β3/ΦΕΚ 1965/18-6-2012) και τη Διεύθυνση Σπουδών και Φοιτητικής Μέριμνας του Ιονίου Πανεπιστημίου.
Σε ό,τι αφορά τη διανομή συγγραμμάτων αυτή καθορίζεται από την ισχύουσα νομοθεσία (149937/Ζ1/4-11-2020 ΚΥΑ (ΦΕΚ 4838 Β΄)) και δεν προκύπτουν συνθήκες αποκλεισμού των ενεργών μελών της φοιτητικής κοινότητας.
Άμεση βελτίωση του προγράμματος σπουδών του Τμήματος Τεχνών Ήχου και Εικόνας
Το πρόγραμμα σπουδών του Τμήματος αποτελεί τον πυρήνα της ύπαρξης του και ορίζει την ιδιαίτερη ταυτότητα και ιδιοσυγκρασία του. Επιγραμματικά αναφέρεται πως σε κανένα ίσως άλλο πανεπιστημιακό Τμήμα δεν υπάρχει ο συγκερασμός Θεωρίας, Τεχνολογίας και Τέχνης που επιτυγχάνεται στο Τμήμα, είναι δε αντιληπτό πως μια τόσο πολύπλευρη και πολυθεματική προσέγγιση μόνο εύκολη δεν θα μπορούσε να είναι.
Αυτή τη στιγμή στο Τμήμα συνυπάρχουν πολυάριθμα καλλιτεχνικά και επιστημονικά πεδία τα οποία καλλιεργούνται μέσα από τα 98 διαφορετικά μαθήματα (100 μαζί με την ατομική και πτυχιακή εργασία) που προσφέρονται, με τα περισσότερα από τα οποία να είναι επιλογής. Ο αριθμός των μαθημάτων που διαθέτουν προαπαιτούμενα είναι σε σχέση με το σύνολο των μαθημάτων μικρός (30 μαθήματα διαθέτουν κατά το τρέχον ακαδημαϊκό έτος προαπαιτούμενα) τη στιγμή μάλιστα που η συνάφεια αντικειμένων και απαίτηση για συγκεκριμένες δεξιότητες και γνώσεις σε αυτά θα έπρεπε να αποτυπώνεται με μεγαλύτερο αριθμό προαπαιτούμενων. Στην προσπάθεια να μην υπάρχουν αποκλεισμοί πολλά από τα μαθήματα συμπεριλαμβάνουν εισαγωγικές ενότητες και το διδακτικό προσωπικό καταβάλλει μεγάλες προσπάθειες για την εκπλήρωση των απαιτήσεων κάθε μαθήματος.
Για το σύνθετο έργο της κατάρτισης του προγράμματος σπουδών μεριμνά η αρμόδια επιτροπή, η οποία σε ετήσια βάση καταρτίζει και επικαιροποιεί το πρόγραμμα σπουδών λαμβάνοντας υπόψη τα όσα προαναφέρθηκαν καθώς και άλλους παράγοντες (άδειες διδασκόντων - φοιτητικά αιτήματα κτλ.). Σημειώνεται στο σημείο αυτό, πως υπάρχουν ήδη τα διαθέσιμα εργαλεία για την κατάθεση στοχευμένων προτάσεων που να αφορούν τα μαθήματα και το πρόγραμμα σπουδών όπως είναι η αξιολόγηση που γίνεται σε εξαμηνιαία βάση ή ακόμα και η άτυπη επικοινωνία μεταξύ διδασκουσών/διδασκόντων και φοιτητικής κοινότητας με πολλά μέχρι τώρα παραδείγματα να δείχνουν την επιτυχημένη εφαρμογή του μοντέλου αυτού. Δυστυχώς όμως, είναι συχνό το φαινόμενο της περιορισμένης συμμετοχής των μελών της φοιτητικής κοινότητας στη διαδικασία αξιολόγησης και πολλές φορές αυτή περιορίζεται μόνο στην αναφορά των επιμέρους αρνητικών σημείων χωρίς να τονίζονται τα θετικά σημεία.
Το διδακτικό προσωπικό, η επιτροπή προγράμματος σπουδών και η Γενική Συνέλευση του Τμήματος είναι πάντα ανοικτά σε προτάσεις τόσο για στοχευμένες διορθώσεις εντός των μαθημάτων όσο και γενικότερων διορθώσεων όπου αυτές κρίνονται απαραίτητες. Ειδικότερα προς την κατεύθυνση αυτή, το Τμήμα δεσμεύεται να διατηρήσει και να διευρύνει τον δίαυλο επικοινωνίας με τα μέλη της φοιτητικής κοινότητας και τους εκπροσώπους της κατά την επικαιροποίησή του σε ετήσια βάση, ώστε να λαμβάνονται υπόψη όλες οι προτάσεις.
Αφίσα Έκθεσης
