Τέχνη Ήχου

Γνωριμία των φοιτητών με την Τέχνη Ήχου μέσα απο τις νέες αισθητικές και καλλιτεχνικές τάσεις, αυτόνομα ή σε συνδυασμό με άλλες Τέχνες. Ο ήχος προσεγγίζεται μέσα απο το ηχητικό σχήμα και τις μεθόδους περιγραφής, τις ορολογίες που συσχετίζονται με άλλες Τέχνες. Παρουσιάζονται οι δυνατότητες καλλιτεχνικής έκφρασης μέσα απο ζωντανά ηχητικά συστήματα (live electronics) και την οργανωμένη δόμηση μέσω η/υ (offline creative proccess), όπου εξερευνούνται πρακτικά ηχητικές τεχνικές (sampling, μίξη, μικρομοντάζ, χρονική αλλοίωση, τονική μεταβολή/ολίσθηση, granulation, convolution, resonance κ.α.) με στόχο την καλλιτεχνική δημιουργία μικροδομών και ηχητικών έργων απο τους φοιτητές. Το εργαστήριο αφορά πρακτική εξάσκηση αναφορικά με τις ηχητικές μεθόδους και τις καλλιτεχνικές επιλογές. Το μάθημα περιλαμβάνει εργασία δημιουργίας ηχητικού έργου (sound art) ή προαιρετικά σε συνδυασμό με οπτικά μέσα (video art, εγκατάσταση) και παρουσίασής του σε συνθήκες καλλιτεχνικού δρώμενου.

Στόχος του μαθήματος είναι η κατανόηση των σύγχρονων αισθητικών τάσεων, μεθόδων και τρόπων εκτίμησης και περιγραφής του ήχου, αναφορικά με την πειραματική καλλιτεχνική ηχητική δημιουργία. Μέσα από την ακρόαση έργων ηχητικής Τέχνης και τη συζήτηση οι φοιτητές εμβιώνουν τα παραπάνω σε θεωρητικό / φιλοσοφικό επίπεδο, εντρυφώντας σε νέους τρόπους έκφρασης που αφορούν την αισθητική αναζήτηση, τον πειραματισμό με τις εφαρμοσμένες αλλά και τις εναλλακτικές μεθόδους, με στόχο την εκμαίευση και την καλλιέργεια καλλιτεχνικής αισθητικής. Μέσα απο τις πρακτικές ασκήσεις επιχειρείται η πρακτική εμβίωση της ηχητικής εξερεύνησης και η πρακτική εκπαίδευση ως προς τις τεχνικές και τις καλλιτεχνικές επιλογές που θα φανούν χρήσιμες για την ηχητική δημιουργία ή την ενσωμάτωσή της σε συνολικότερα είδη οπτικοακουστικών Τεχνών. Οι ατομικές καλλιτεχνικές εργασίες δίνουν στους φοιτητές το έναυσμα για ανάπτυξη ατομικής καλλιτεχνικής ηχητικής γλώσσας, που ενθαρρύνεται μέσα απο την ελευθερία επιλογών καλλιτεχνικής ηχητικής διαχείρισης και έκφρασης.

1η εβδομάδα: Εισαγωγή μαθήματος. Περιγραφή περιεχομένου, μαθησιακών στόχων. Επεξήγηση ορολογίας (Τέχνη Ήχου και συσχετισμός με τον όρο 'Sound Art'), εφαρμογές και διαδικασίες: γενική περιγραφή. Γνωριμία με τους φοιτητές.

2η εβδομάδα: Ιστορική Αναδρομή: η νέα αισθητική του 20ου αιώνα, νέες Τέχνες, νέα και πειραματικά μέσα, τεχνολογική εξέλιξη, αισθητική αλληλεπίδραση, σύγχρονες καλλιιτεχνικές τάσεις.

εργαστήριο: Ακρόαση ηχητικού υλικού και προβολή βίντεο, ιστορικά παραδείγματα.

3η εβδομάδα: Ηχητικό σχήμα και μέθοδοι περιγραφής. Ηχητική ορολογία και ανάλυση, ηχητική τέχνη και ζωγραφική.

εργαστήριο: πειραματισμός με ηχηρά αντικείμενα (Α), καταγραφή ήχων στην αίθουσα.

4η εβδομάδα: Μέσα ηχητικής έκφρασης, ηλεκτρονικά μουσικά όργανα, αυτοσχέδια συστήματα.

Κατηγοριοποίηση εφαρμογών της τέχνης ήχου: αυτόνομη τέχνη, συνδυασμός με εικόνα, μεικτά μουσικά έργα, πολύτεχνα. Προβολή παραδειγμάτων σε βίντεο.

εργαστήριο: πειραματισμός με ηχηρά αντικείμενα (Β), καταγραφή ήχων στην αίθουσα η/και την ύπαιθρο*. (*η υπαίθρια δράση καθορίζεται με βάση τις καιρικές συνθήκες, τη διαθεσιμότητα των φοιτητών, τις τεχνικές απαιτήσεις ως προς τον διαθέσιμο εξοπλισμό.)

5η εβδομάδα: Ζωντανά ηχητικά συστήματα (live electronics) και καλλιτεχνική ηχητική δημιουργία: ελεύθερος και δομημένος αυτοσχεδιασμός, συνδυαστική ζωντανή ερμηνεία (καλλιτεχνικά σύνολα), solo ερμηνεία, διάδραση με ηχητικά μέσα.

εργαστήριο: πειραματισμός με ηχηρά αντικείμενα (Γ), καταγραφή ήχων στην αίθουσα η/και την ύπαιθρο. Αρχειοθέτηση ηχητικών δειγμάτων και κατηγοριοποίηση.

6η εβδομάδα: Ηχητική δόμηση και επεξεργασία μέσω η/υ (offline proccessing). Κατηγορίες ηχοπαραγωγών ψηφιακών μέσων και καλλιτεχνικές επιλογές για τη δημιουργία μικροδομών / ηχητικών δειγμάτων. Πρακτική παρουσίαση λογισμικών.

εργαστήριο: Εισαγωγή ήχων στον η/υ και βασικές οδηγίες καλλιτεχνικής διαχείρισης.

7η εβδομάδα: Sampling, ηχητική μίξη, μικρομοντάζ. Πρακτική παρουσίαση λογισμικών και διαδικασιών.

εργαστήριο: Εισαγωγή ήχων σε sampler και διαχείριση μέσω του πρωτοκόλλου MIDI.

Ανάθεση εργασίας προόδου: δημιουργία μικροδομών εκκινώντας απο πρωτογενείς ήχους που καταγράφηκαν στα πλαίσια του εργαστηρίου.

8η εβδομάδα: Ηχητική ενσωμάτωση σε κινούμενη εικόνα (sound art - video art). Θεωρία και παραδείγματα. Stereo και πολυκαναλικός ήχος.

εργαστήριο: δημιουργία / διαχείριση ηχητικών δειγμάτων με στόχο την ηχητική επένδυση δοσμένου έργου εικόνας.

Ανάθεση τελικής εργασίας: δημιουργία ηχητικού (η/και οπτικοηχητικού) καλλιτεχνικού έργου (sound art η/και video art), με χρήση ηχητικά επεξεργασμένων δειγμάτων.

9η εβδομάδα: Ειδικά λογισμικά ηχητικής σύνθεσης και επεξεργασίας. Εφαρμογές χρονικής αλλοίωσης, τονικής μεταβολής/ολίσθησης, φαινομένου doppler, granulation, convolution, resonance. Σύνθεση και επεξεργασία μέσω γραφημάτων.

εργαστήριο: Πρακτική διαχείριση ήχου (σύνθεση-επεξεργασία) μέσω ειδικών λογισμικών. Ακρόαση/επίβλεψη εργασιών προόδου.

10η εβδομάδα: Ακρόαση-ανάλυση καλλιτεχνικών έργων.

εργαστήριο: Παρουσιάσεις φοιτητών (Α): Επίβλεψη εργασιών εξαμήνου, ανταλλαγή ιδεών, ελεύθερη συζήτηση.

Επαναληπτικές ασκήσεις, πρακτικές δράσεις (ηχογράφηση, επεξεργασία, μίξη)

11η εβδομάδα: Ακρόαση-ανάλυση καλλιτεχνικών έργων.

εργαστήριο: Παρουσιάσεις φοιτητών (Β): Επίβλεψη εργασιών εξαμήνου, ανταλλαγή ιδεών, ελεύθερη συζήτηση.

Επαναληπτικές ασκήσεις, πρακτικές δράσεις (ηχογράφηση, επεξεργασία, μίξη)

12η εβδομάδα: Γενική επανάληψη ύλης.

εργαστήριο: Προετοιμασία για παρουσίαση έργων σε συνθήκες καλλιτεχνικού δρώμενου (συναυλία, προβολή, έκθεση)

13η εβδομάδα: Τελική παρουσίαση/προβολή έργων των φοιτητών σε μορφή καλλιτεχνικού δρώμενου.

Λώτης, Θ., Διαμαντόπουλος, Τ., 2015. Μουσική πληροφορική και μουσική με υπολογιστές. [ηλεκτρ. βιβλ.] Αθήνα:Σύνδεσμος Ελληνικών Ακαδημαϊκών Βιβλιοθηκών. Διαθέσιμο στο: http://hdl.handle.net/11419/4920

Σαντοριναίος, Μ., Ζώη, Σ., Δημητριάδη, Ν., Διαμαντόπουλος, Τ., Μπαρδάκος, Γ. 2015. Τα ψηφιακά εργαλεία καλλιτεχνικής έκφρασης που αφορούν τον ήχο. [Κεφάλαιο Συγγράμματος]. Στο Σαντοριναίος, Μ., Ζώη, Σ., Δημητριάδη, Ν., Διαμαντόπουλος, Τ., Μπαρδάκος, Γ. 2015. Από τις σύνθετες τέχνες στα υπερμέσα και τους νέους εικονικούς-δυνητικούς χώρους. Ένα εγχειρίδιο για τον καλλιτέχνη που ασχολείται με την ψηφιακή τέχνη.. [ηλεκτρ. βιβλ.] Αθήνα:Σύνδεσμος Ελληνικών Ακαδημαϊκών Βιβλιοθηκών. κεφ 9. Διαθέσιμο στο: http://hdl.handle.net/11419/6085

Οι θεωρητικές ενότητες παραδίδονται μέσα από πολυμεσικές παρουσιάσεις, οι οποίες διατίθενται μέσω της πλατφόρμας e-class. Στο εργαστηριακό σκέλος η ηχητική Τέχνη διδάσκεται εν πρώτοις μέσα από την ηχητική εξερεύνηση ηχογόνων πηγών (ηχηρά αντικείμενα) που οι φοιτητές προσκομίζουν στο μάθημα, και την ηχογράφηση αυτών με στόχο την περαιτέρω επεξεργασία μέσω η/υ.

Σε εβδομαδιαία βάση επιβλέπονται οι ατομικές εργασίες εξαμήνου φοιτητών, οι οποίες τίθενται σε συνολική ακρόαση απο όλη την τάξη και σε ελεύθερη συζήτηση. Επίσης, πραγματοποιείται ηχητική διάχυση με πολλαπλά ηχεία (stereo - surround projection). Επαναληπτικές καταγραφές ήχου πραγματοποιούνται κατα τη διάρκεια του εξαμήνου, έτσι ώστε οι φοιτητές να αποκτούν νέο υλικό, ανάλογα με την πρόοδο των εργασιών τους.

Παροχή πολυμεσικού υλικού.
Υποστήριξη Μαθησιακής διαδικασίας μέσω της ηλεκτρονικής πλατφόρμας e-class.

Η εξέταση του μαθήματος γίνεται μέσω τελικής εργασίας (ηχητική δημιουργία σε ψηφιακό αρχείο), η οποία συνοδεύεται από υποστηρικτικό κείμενο περιγραφής της διαδικασίας. Η εργασία κρατείται για ένα έτος και οι φοιτητές έχουν το δικαίωμα να το συζητήσουν με τον καθηγητή σε περίπτωση που υπάρχει κάποια αμφιβολία ως προς την αξιολόγησή της. Παράλληλα συνεκτιμάται η ενεργή παρουσία του φοιτητή στο μάθημα μέσα από την πρακτική των εργασιών, και η πρόοδός του δημιουργικά κατά τη διάρκεια του εξαμήνου.