Δελτίο Τύπου
Σε μια λαμπρή και ιδιαίτερα συγκινητική τελετή, στην κατάμεστη αίθουσα τελετών της Ιονίου Ακαδημίας, πραγματοποιήθηκε την Παρασκευή, 12 Δεκεμβρίου 2014, στο Ιόνιο Πανεπιστήμιο, η αναγόρευση της Α.Θ.Π. του Οικουμενικού Πατριάρχου, κ.κ. Βαρθολομαίου, σε επίτιμο διδάκτορα του Τμήματος Μουσικών Σπουδών του Πανεπιστημίου.
Η Πρύτανις του Ιονίου Πανεπιστημίου, Καθηγήτρια Αναστασία Σαλή-Παπασαλή, καλωσόρισε θερμά τον Παναγιώτατο στην οικογένεια του Ιονίου Πανεπιστημίου. Η πρόταση άλλωστε για την αναγόρευσή του σε επίτιμο διδάκτορα είχε πραγματοποιηθεί τον περασμένο Μάιο, κατά τη διάρκεια ολιγοήμερης επίσκεψης της Πρυτάνεως στο Φανάρι, όπου και συνάντησε τον Οικουμενικό Πατριάρχη και είχε την τιμή να τον προσκαλέσει στην Κέρκυρα, προκειμένου να τιμηθεί με το ανώτατο αξίωμα του Πανεπιστημίου.
Δείτε επίσης: Ευχαριστήρια επιστολή του Οικουμενικού Πατριάρχη κ.κ. Βαρθολομαίου στην Πρύτανι του Ι.Π.
Ακολουθεί αναλυτικά η προσφώνηση της Πρυτάνεως του Ιονίου Πανεπιστημίου.
«Παναγιώτατε Πάτερ και Δέσποτα,
μεγάλη χαρά και ευλογία συνοδεύει την ευτυχέστερη στιγμή του δημοσίου βίου μου, με την αναγόρευση της Υμετέρας Θειοτάτης Παναγιότητος επί ημερών Πρυτανείας μου, σε επίτιμο διδάκτορα του Πανεπιστημίου μας. Το Ιόνιο Πανεπιστήμιο και το Τμήμα Μουσικών Σπουδών στο πρόσωπό Σας σεμνύνεται να τιμά Τον υψηλό προστάτη των εκκλησιαστικών, πνευματικών, και πολιτιστικών μας παραδόσεων, Τον φυλάττοντα Θερμοπύλας στην Πόλη και θεματοφύλακα των αξιών των απανταχού Ορθοδόξων.
Άγιοι Ιεράρχες,
Σεβασμιώτατε εκπρόσωπε του Μακαριωτάτου Αρχιεπισκόπου Αθηνών και πάσης Ελλάδος,
Σεβασμιώτατε Μητροπολίτα και ποιμενάρχα της τοπικής μας Εκκλησίας,
Σεβασμιώτατοι Μητροπολίται, κε Περιφερειάρχα, κε Δήμαρχε Κερκύρας,
Αξιότιμοι Εκπρόσωποι των Αρχών,
Αξιότιμοι Εκπρόσωποι των Φορέων της Κέρκυρας,
Αγαπητοί συνάδελφοι και μέλη της Ακαδημαϊκής Κοινότητας,
Εκλεκτοί προσκεκλημένοι,
Αξιότιμοι Κυρίες και Κύριοι,
σας καλωσορίζω στη σημερινή ξεχωριστή για το Ίδρυμά μας τελετή, που λαμβάνει χώρα στο εμβληματικό τούτο τοπόσημο της Κέρκυρας, την Ιόνιο Ακαδημία, στην οποία σήμερα έχω την σπάνια τύχη και την τιμή να σας υποδέχομαι, ως οικοδέσποινα.
Εδώ ακριβώς, όπου πριν από 190 χρόνια, το 1824, λειτούργησε το πρώτο Πανεπιστήμιο της νεώτερης Ελλάδας, η Ιόνιος Ακαδημία.
Άξιος διάδοχος της Ιονίου Ακαδημίας το σημερινό Ιόνιο Πανεπιστήμιο, που εφέτος αξιώνεται να ευλογηθεί από Τον Ύπατο Ιεράρχη της Μεγάλης Του Χριστού Εκκλησίας, κατά την συμπλήρωση των 30 χρόνων συνεχούς και ευδόκιμης λειτουργίας του.
Όμως, η μήτρα του Πανεπιστημίου μας, η θρυλική Ιόνιος Ακαδημία, που παρεδόθη στη λήθη της ιστορίας (αλλά όχι και της καρδιάς των Επτανησίων) από το αγνώμον Αθηνοκεντρικό κράτος πριν ακριβώς 150 χρόνια, ιδρύθηκε σε Ελληνικό μη τουρκοκρατούμενο έδαφος κατά την περίοδο της Αγγλοκρατίας, πριν τη δημιουργία καν του νέου Ελληνικού Κράτους και υπήρξε το πρώτο -ευρωπαϊκού τύπου Πανεπιστήμιο- σε ολόκληρη την Ανατολική Μεσόγειο.
Η ίδρυσή του απετέλεσε επιδίωξη Επτανησίων διανοουμένων πατριωτών, των οποίων οι επίπονες προσπάθειες ευδοκίμησαν με την ίδρυση της Ιονίου Ακαδημίας από τον φιλέλληνα Φρειδερίκο Νόρθ πέμπτο Κόμη του Γκύλφορδ, οπότε και το 1824 η Ιόνιος Γερουσία ψήφισε με απόφασή της τον πρώτο καταστατικό Νόμο του «Ιονικού» Πανεπιστημίου, ο οποίος:
α) αφενός καθόριζε τις τέσσερις βασικές «μαθήσεις» (την Θεολογίαν, την Νομικήν, την Ιατρικήν και την Φιλοσοφίαν), ομού μετά των Αρχών της και των Αξιωμάτων των «Αξιωματικών» της (διδασκόντων), ενώ εκ παραλλήλου
β) διετύπωνε την επιφύλαξη να ορίσει η καθεμία από αυτές τις «μαθήσεις» τον αριθμό των διδασκαλικών «καθεδρών» της (μετέπειτα έδρες).
Δι’ αυτού του τρόπου – όπως χαρακτηριστικά αναφέρεται- επληρώθησαν όλαι αι καθηγητικαί θέσεις αποκλειστικώς από Έλληνας καθηγητάς, αργότερα δε και της αλλοδαπής.
Επελέγησαν διαπρεπείς επιστήμονες που εκόσμησαν τα ελληνικά γράμματα και τότε αλλά και αργότερα, μετά τη δημιουργία του ανεξάρτητου Νεοελληνικού Κράτους, το οποίον και τροφοδότησαν αφθόνως.
Κωνσταντίνος Ασώπιος, Ανδρέας Μουστοξύδης, Ανδρέας Κάλβος Νεόφυτος Βάμβας, Θεόκλητος Φαρμακίδης, Πέτρος Βράιλας Αρμένης, Ανδρέας Ιδρωμένος, Κωνσταντίνος Τυπάλδος, ο Αθανάσιος Πολίτης (μετέπειτα Μητροπολίτης Κερκύρας), Κωνσταντίνος Ζαβιτσιάνος, Ιωάννης Καραντηνός, Χριστόφορος Φιλητάς και μία πλειάδα διακεκριμένων Ελλήνων διανοητών προϋπήρξαν και έδρασαν μέσα σε τούτον ακριβώς το χώρο, όπου και Επιτιμοποιείται Η κορυφή της Ορθοδοξίας, σε επίσημη τελετή, σήμερα.
Κατ ανάλογον τρόπο, και τότε τον Μάιο του 1824, πανηγυρικά (καθώς συνηθίζουμε στην Κέρκυρα), πραγματοποιήθηκε η επίσημη τελετή ενάρξεως λειτουργίας της Ακαδημίας, η οποία εκτός των τεσσάρων βασικών Σχολών της, διέθετε και μία σειρά εποπτευομένων ιδρυμάτων, όπως: την Πανεπιστημιακήν Βιβλιοθήκην (υπό τον Ανδρέα Βρεττό), την Δημοσίαν Σχολήν Ωραίων Τεχνών (υπό τον Παύλο Προσαλέντη), την Σχολήν Αρχιτεκτονικής και Καλλιγραφίας (υπό τον Αντώνιο Βίλλα), Βοτανικόν Κήπον (υπό τον Στυλιανό Σπαθή), καθώς και Φοιτητικόν Εστιατόριον και Σχολάς Ξένων Γλωσσών, αλλά και Ιεροσπουδαστήριον.
Ωστόσο, μετά 40 έτη το 1864, οπότε και συνετελέσθη η Ένωσις των Επτανήσων με την Ελλάδα, αντί της ενίσχυσης -ούτως ώστε να αποτελέσει ακαδημαϊκό πρότυπο τοις επιγενομένοις με την εμπειρία που είχε εν τω μεταξύ αποκτηθεί- επισυνέβη ακριβώς το αντίθετο, δηλαδή η πλήρης απαξίωση της Ιονίου Ακαδημίας, στο πλαίσιο μιας ακατανόητης ομοιομορφίας μεταξύ των επαρχιών του νέου Ελληνικού κράτους.
Σφραγίστηκε, λοιπόν, η Ιόνιος ακαδημία και τμήματά της μετεφέρθησαν στην Αθήνα (η βιβλιοθήκη της , τα σπουδαστήριά της, ο ακαδημαϊκός της πλούτος), αποστερούμενα από την Κέρκυρα.
Εφαρμόστηκε κι εδώ άκριτα η Προκρούστεια λογική, του ότι υπερέχει θερίζεται και ότι υπολείπεται συμπληρώνεται με τα κομμάτια του υπερέχοντος, (δοκιμασμένη τακτική και διαχρονική για το Ιόνιο, όπως και εσχάτως άλλωστε απεδείχθη).
Η ατυχής αυτή εξέλιξη της Ιονίου Ακαδημίας και προδρόμου του σημερινού μας Πανεπιστημίου δοκίμασε τον πνευματικό κόσμο των Ιονίων, ο οποίος διαθέτει υψηλό και διακριτό πολιτισμικό status, που διατηρείται ανέπαφο ως σήμερα. Σκληρή ανάμνηση και πικρία της απώλειας εκείνου του πρώτου Πανεπιστημίου τους έκτοτε επωμίζονται όλοι οι Επτανήσιοι και το επαναφέρουν με κάθε τρόπο και σε κάθε ευκαιρία, όπως κάνω και εγώ σήμερα.
Όμως, μέσα σε αυτόν εδώ το χώρο συνέβησαν κοσμοϊστορικά γεγονότα και υπήρξαν στιγμές ανάτασης και λάμψης, όπως η σημερινή τελετή υπό το φέγγος Της Υψηλής Παρουσίας Σας, Παναγιώτατε.
Παναγιώτατε,
αποτελεί Δώρο Θεού για μας η εισδοχή Σας στην οικογένεια του Ιονίου Πανεπιστημίου, διότι κατ αυτόν τον τρόπο τιθέμεθα υπό την σκέπην Σας. Παίρνουμε δύναμη από την συντροφία Σας στους χαλεπούς και επικίνδυνους για τα Πανεπιστήμια καιρούς που διανύουμε, νοιώθοντας πως θα παραμείνετε πνευματικά κοντά μας, λαμπρύνοντας και στηρίζοντας το Ιόνιο Πανεπιστήμιο όπως λαμπρύνετε και στηρίζετε την απανταχού Ορθοδοξία.
Εδώ στο μουσικό νησί και πύλη της Ανατολής στη Δύση, το Τμήμα Μουσικών Σπουδών του Πανεπιστημίου μας -που αποδίδοντάς την στο πρόσωπό Σας δέχεται πολλαπλασιαστικώς την ύψιστη τιμή της Επιτιμοποιήσεώς Σας- θεραπεύει τη Μουσική Επιστήμη και Τέχνη, στο πλαίσιο των παραδόσεων της οποίας μελετάται ικανώς και η Ιερή Τέχνη του Δαμασκηνού.
Και σήμερα ευτυχούμε να είσθε, ως ζωντανός φορέας της παράδοσης αυτής Σείς μαζί μας, ο Παναγιότατος Αρχιεπίσκοπος Κωνσταντινουπόλεως, Νέας Ρώμης και Οικουμενικός Πατριάρχης, καθηγούμενος και αρχιποιμένας των απανταχού Ορθοδόξων Χριστιανών.
Κατάγεσθε από το νησί της Ίμβρου που, αξιώθηκε να χαρίσει στον κόσμο Την κορυφή της Ορθοδοξίας, Τον πνευματικό ηγέτη με τις λαμπρές σπουδές σε Ρώμη, Ελβετία και Μόναχο, αλλά και στη Θεολογική Σχολή του Οικουμενικού Πατριαρχείου της Χάλκης, όπου διατελέσατε Σχολάρχης οιωνεί συνάδελφος) και της οποίας την επαναλειτουργία όλοι στηρίζουμε, ελπίζοντας με τις επίπονες προσπάθειές Σας να επιτευχθεί. (Για την εξαιρετική φιλοξενία που μου προσεφέρθη κατά την εκεί επίσκεψή μου, δράττομαι της ευκαιρίας να Σας ευχαριστήσω εκ βαθέων, Παναγιώτατε).
Παναγιώτατε,
η πνευματική σχέση της Θεολογικής Σχολής της Χάλκης με την καθ ημάς Ιόνιο Ακαδημία, συναληθεύεται στο πρόσωπο δύο σπουδαίων λογίων ιερωμένων, του Κωνσταντίνου Τυπάλδου-Ιακωβάτου και του Βαρθολομαίου Κουτλουμουσιανού.
Πράγματι, ο μεγάλος διδάσκαλος Κεφαλονίτης ιερομόναχος Κωνσταντίνος Τυπάλδος-Ιακωβάτος, διατελέσας Καθηγητής Θεολογίας και επιστάτης του Ιεροσπουδαστηρίου της Ιονίου Ακαδημίας με ανυπολόγιστη συνεισφορά στο Ίδρυμα, διεφώνησε μη συμβιβαζόμενος με τον τότε αρμοστή Douglas, εξορίστηκε στις Στροφάδες και μεταβάς κατόπιν εις Κωνσταντινούπολιν ανέλαβε τη διοργάνωση και τη διεύθυνση της Θεολογικής Σχολής της Χάλκης, του ανώτατου αυτού εκπαιδευτικού καθιδρύματος του Οικουμενικού Πατριαρχείου, στο οποίο και διετέλεσε Σχολάρχης επί συναπτά 20 έτη.
Επίσης ο συντοπίτης Σας Ίμβριος, Βαρθολομαίος κι εκείνος Κουτλουμουσιανός, σπουδαίος λόγιος ιερομόναχος, σοφός διδάσκαλος του γένους και Σχολάρχης σε πολλά ανώτερα πνευματικά ιδρύματα, εδίδαξε ελληνική φιλολογία και θεολογία στο Ιεροσπουδαστήριο της Ιονίου Ακαδημίας στην Κέρκυρα (1834-1836) αλλά και στη Θεολογική Σχολή του Φαναρίου της Πόλης (1838-1840) και στη Θεολογική Σχολή της Χάλκης από το 1840 έως και το 1846.
Απόγονος και συνεχιστής του έργου και του αγώνα των λογιωτάτων εκείνων ανδρών, εξ ιερού καθήκοντος ορμώμενος είσθε Ο άνθρωπος της πλούσιας γνώσης, της βαθιάς καλλιέργειας, της χωρίς διακρίσεις προσφοράς, της χωρίς συμβιβασμούς και χωρίς σύνορα προσπάθειας, χαρίσματα που μονοδρομικώς και επαξίως οδήγησαν Την Υμετέρα Παναγιότητα στο θρόνο του Οικουμενικού Πατριαρχείου και την υποδειγματική διακονία του.
Η Παναγιότης Σας,
πνευματική κορυφή της ανά την οικουμένην Ορθοδόξου Εκκλησίας μας, με ένα πλούσιο πνευματικό αλλά και ανθρωπιστικό και περιβαλλοντικό έργο, καταθέτει σταθερά εξαιρετική συμβολή στην αλληλοκατανόηση λαών και θρησκειών και την παγκόσμια ειρήνη.
Δέσποτα Άγιε,
με τις εργώδεις προσπάθειές για την διαποίμανση του ποιμνίου Σας και τον Χριστιανισμό παγκοσμίως, όχι μόνον καθοδηγείτε τις πνευματικές μας αναζητήσεις, αλλά διανοίγετε νέους οικουμενικούς ορίζοντες για την Ορθοδοξία και τον εν Χριστώ διάλογο των Εκκλησιών.
Δια πρεσβειών του Αγίου Σπυρίδωνος, πολιούχου της νήσου μας, Του οποίου σήμερα εορτάζουμε την ιερή μνήμη, και Της Αγίας Θεοδώρας συμπολιούχου της νήσου μας, ευχόμεθα να Σας χαρίζεται Υγεία, μακροημέρευση και η Θεία Χάρις να συνεχίζετε το έργο Σας ως Ύπατος Ιεράρχης της Ορθοδοξίας , λαμπρύνοντας την Μεγάλην του Χριστού Εκκλησίαν.
Οικουμενικέ Πατέρα,
όμως, η ταπεινή μακρηγορία μου αποστερεί τους αγαπητούς παρισταμένους μας των υψηλών παραινέσεών Σας. Ευγνωμόνως, λοιπόν, Σας προσκαλούμε να προσέλθετε στο βήμα για να μας καταθέσετε τους εκλεκτούς πνευματικούς καρπούς από τον πλούτο της σοφίας και της καρδιάς Σας, που είναι χαρισμένη στον κάθε άνθρωπο ξεχωριστά και το νοιώθουμε.
Ως ευ παρέστητε, Άγιε Δέσποτα και Οικουμενικέ Πατριάρχα»
Ο Παναγιώτατος και η Πρύτανις κατά την άφιξή τους στην αίθουσα τελετών
της Ιονίου Ακαδημίας
Η Πρύτανις του Ιονίου Πανεπιστημίου, κατά την προσφώνησή της Α.Θ.Π. του Οικουμενικού
Πατριάρχου, κ.κ. Βαρθολομαίου
Ο Οικουμενικός Πατριάρχης μετά την περιένδυσή του από την Πρύτανη με το επιτηβέννιο
του Ιονίου Πανεπιστημίου
Η στιγμή της αναγόρευσης του επιτίμου διδάκτορα
Το επίσημο δώρο του Οικουμενικού Πατριάρχη προς την Πρύτανι του Ιονίου
Πανεπιστημίου, ένας ασημένιος δίσκος του Πατριαρχείου
Ο Οικουμενικός Πατριάρχης, επίτιμος διδάκτορας του Ιονίου Πανεπιστημίου,
ευλογεί τους παρευρισκόμενους
Το συνημμένο αρχείο περιλαμβάνει το δελτίο τύπου με το πρόγραμμα της τελετής σε μορφή .pdf
