Η Τεχνητή Νοημοσύνη έχει αναδιαμορφώσει βαθιά όχι μόνο την καθημερινότητά μας, αλλά και τις ίδιες τις έννοιες που συγκροτούν την κοινωνική και υπαρξιακή μας εμπειρία. Σε φιλοσοφικούς όρους, θα μπορούσαμε να πούμε πως μεταβάλλει τα οντολογικά θεμέλια της ύπαρξης και τη μορφή ζωής μας. Αυτή η αλλαγή δεν αφορά μόνο τις πρακτικές μας δραστηριότητες, τις συνήθειες ή την εργασία μας, αλλά επηρεάζει και πιο θεμελιώδεις έννοιες, όπως οι αξίες, οι νόρμες και –ίσως το σημαντικότερο– το ίδιο το νόημα του ανθρώπου. Τι σημαίνει, λοιπόν, να είναι κανείς άνθρωπος στην εποχή της ΤΝ;

Ανάλογα με την απάντηση που δίνεται σε αυτό το ερώτημα, προκύπτει ένα φάσμα απόψεων: από τη θέση ότι «η ΤΝ δεν θα μπορέσει ποτέ να αντικαταστήσει τον άνθρωπο» έως την άποψη ότι «η ΤΝ επιτελεί πολλές ανθρώπινες δραστηριότητες πιο αποτελεσματικά και θα αντικαταστήσει πλήρως τον άνθρωπο». Σήμερα, οι εξελίξεις στην τεχνολογία δείχνουν να ενισχύουν τη δεύτερη προοπτική, γεννώντας ερωτήματα για το ποιες επιτελέσεις και δραστηριότητες μπορούν –ή δεν μπορούν– να αυτοματοποιηθούν. Από τις αγροτικές εργασίες μέχρι τη συγγραφή, τη μετάφραση ή ακόμα και τη δημιουργία ποίησης, η συζήτηση για τον ρόλο της ΤΝ έχει αποκτήσει ιδιαίτερη ένταση.

Σε αυτή τη διάλεξη, θα επικεντρωθούμε στο ζήτημα της καλλιτεχνικής δημιουργίας. Μπορεί η τέχνη να είναι αποκλειστικά ανθρώπινη δραστηριότητα ή υπάρχουν ενδεχόμενα όπου και άλλες οντότητες θα μπορούσαν να δημιουργήσουν τέχνη; Θα ορίσουμε την τέχνη ως ένα ανθρώπινο-πολιτικό κατασκεύασμα και θα εξετάσουμε τη δυνατότητα της ΤΝ να συμμετέχει σε αυτή τη δημιουργική διαδικασία. Θα ανατρέξουμε σε φιλοσοφικές θεωρίες του 20ού αιώνα, όπως αυτές των Theodor Adorno, Martin Heidegger, Maurice Merleau-Ponty, Κορνήλιου Καστοριάδη, John Searle κ.ά., για να διαφωτίσουμε τις διαφορετικές οπτικές πάνω στο θέμα. Ιδιαίτερη έμφαση θα δοθεί στο επιχείρημα ότι η τέχνη δεν είναι απλώς το αποτέλεσμα μιας διαδικασίας παραγωγής, αλλά μια ανθρώπινη εμπειρία με βαθιά βιωματικές και κοινωνικές διαστάσεις, που δύσκολα μπορεί να αναπαραχθεί από μια μηχανή.

Το συμπέρασμα της διάλεξης δεν θα κινηθεί σε τεχνοφοβικές ή απορριπτικές θέσεις απέναντι στην ΤΝ, αλλά ούτε και σε άκριτες τεχνολατρικές αντιλήψεις. Αντιθέτως, θα επιχειρήσουμε να αναλύσουμε νηφάλια και κριτικά τις επιπτώσεις της νέας τεχνολογίας, θέτοντας την τέχνη ως ένα γόνιμο πεδίο επαναξιολόγησης. Μέσα από τη διερεύνηση της φύσης και της διαδικασίας της καλλιτεχνικής δημιουργίας, θα επιχειρήσουμε να δείξουμε γιατί η τέχνη, ως μια βαθιά ανθρώπινη πράξη, δεν μπορεί εύκολα να αναχθεί σε αλγοριθμικές διαδικασίες.

Γλώσσα διεξαγωγής: Ελληνικά

Υπεύθυνος οργάνωσης: Αγγελική Μαλακασιώτη